معالجه کامل انواع زخم ها و عفونت ها با «لارو درماني» در کشور امکان پذير شد

خراسان - مورخ یکشنبه 1390/06/27 شماره انتشار 17935
نويسنده: فاطمي

استفاده از لارو حشرات، زمينه درماني مشترکي بين پزشکي و حشره شناسي است که تاکنون جان هزاران زخمي را در کشورهاي مختلف نجات داده است، بدون اين که اين افراد نياز به بستري شدن در بيمارستان يا اعمال جراحي داشته باشند. «لارو درماني» (Maggot Therapy) که با استفاده از لارو نوعي حشره به نام «Lucilia Sericata» انجام مي‌شود، براي درمان زخم‌هاي ديابتي، زخم‌هاي بستر، سوختگي، ‌عفونت استخوان (استئوميليت)، عفونت‌هاي بعد از عمل جراحي و Carbuncle کاربرد کاملا موثري دارد. لاروهاي L.sericata که گويي براي درمان زخم‌ها خلق شده‌اند، تنها از قسمت‌هاي نکروزه و عفوني زخم تغذيه مي‌کنند و هر گز به قسمت‌هاي زنده حمله نمي‌کنند . تيمي از محققان کشورمان شامل يک پزشک ارتوپد، 2 حشره شناس و يک زيست شناس پس از 3 سال مطالعه و تحقيق و بررسي اين تکنيک در حيوانات، مرحله باليني اين روش را از دي ماه 1383 در بيمارستان بقية‌ا... الاعظم (عج) تهران آغاز کردند و تا کنون 29 مورد «لارو درماني» را با موفقيت کامل انجام داده اند.دکتر عباس ميراب‌زاده، عضو هيئت علمي سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران و متخصص حشره‌شناس اين تيم در گفت‌وگو با ايسنا، در تشريح اين روش درماني و مزيت هاي آن نسبت به ساير روش هاي درمان زخم هاي عفوني اظهار کرد: لارو درماني (Maggot Therapy) که با استفاده از لارو گونه‌اي مگس به نام «Lucilia Sericata» انجام مي شود در درمان زخم پاي ديابتي، زخم بستر، سوختگي، عفونت استخوان (استئوميليت) و عفونت‌هاي بعد از عمل جراحي، زخم Meningomyelocell، زخم Venous Stasis Ulcers، قانقاريا، زخم Buerge،آبسه‌هاي عفوني پوستي، عفونت ناشي از زخم هاي سرطاني وساير زخم ها کاربرد دارد. وي افزود: نکته ظريفي که در اين روش وجود دارد اين است که اين لاروها گويا تنها براي درمان چنين زخم هايي خلق شده اند؛ چرا که تنها از قسمت هاي نکروزه و عفوني زخم تغذيه مي‌کنند و هرگز به قسمت‌هاي زنده حمله نمي کنند.

هزينه کمتر و درمان سريع تر زخم هاي عفوني از مزاياي لارو درماني است

دکتر ميراب زاده درباره مزاياي اين روش گفت: در اين روش نيازي به استفاده از آنتي بيوتيک، جراحي، بستري شدن در بيمارستان، بيهوشي و صرف هزينه هاي گزاف نبوده و تمام مراحل تحت نظر پزشک به راحتي در منزل قابل انجام است.

وي تصريح کرد: در اين روش، ابتدا تخم مگس‌ها به وسيله مواد ضدعفوني کننده، ضدعفوني و پس از ارزيابي کيفي براي اطمينان از استريل بودن روي زخم عفوني بيمار قرار داده مي‌شود.عضو هيئت علمي سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران ادامه داد: افرادي که به زخم پاي ديابتي مبتلا مي شوند در بيمارستان بستري مي شوند و تحت اعمال جراحي مختلف براي پاک‌سازي زخم‌ها از عفونت و آلودگي، قرار مي‌گيرند و لذا هزينه‌ زيادي را چه از لحاظ بستري شدن و چه اتاق عمل، متحمل مي شوند و در بعضي موارد جراح به علت بهبود نيافتن زخم مجبور به قطع پا از زير زانو مي شود؛ در حالي که با استفاده از اين روش، در بيماران ديابتي طي يک ماه تا حداکثر 4 ماه و در بيماران غيرديابتي از 3 روز تا حداکثر 20 روز، زخم مزمن به طور قطعي درمان مي‌شود.

خصوصيات لاروها

ميراب زاده درباره خصوصيات اين لاروها که باعث درمان سريع زخم‌هاي مزمن مي‌شوند گفت: در بزاق لاروها آنتي بيوتيک Allantoin وجود دارد که روي طيف وسيعي از باکتري‌ها مؤثر است. لاروها همچنين آمونياک و بيکربنات کلسيم ترشح مي کنند که خاصيت ميکروب کشي بالايي دارد و ضمنا pH زخم را به حدود 8 تا 8/5 مي رساند که در اين pH کلونيزه شدن باکتري‌ها به حداقل مي‌رسد.پژوهشگر اين طرح افزود: در قسمت سر لاروها نيز موهاي نوک تيز و فراواني وجود دارد که برخورد فيزيکي آن ها با ميکروب‌ها سبب نابودي قسمت قابل توجهي از آن ها مي‌شود، لاروها موادي شبيه اينترلوکين 6 و10 ترشح مي‌کنند که سبب تسريع در بهبودي زخم و به وجود آوردن فيبروبلاست‌ها مي‌شود.

عملکرد حشرات درمانگر

وي در تشريح عملکرد اين حشرات درمانگر گفت: فعاليت لاروها سبب بالا رفتن حرارت در زخم و تسريع خون‌رساني به زخم مي‌شود، همچنين لاروها جنب و جوش و حرکات فراواني در محل زخم دارند که سبب ماساژ زخم و خون رساني بيشتر به زخم مي‌شود.ميراب زاده تصريح کرد: لاروها با قلاب‌هاي دهاني، قسمت‌هاي نکروزه زخم را خراش مي دهند و با ترشح آنزيم Proteolytic بافت‌هاي مرده را به حالت نيمه مايع مي آورند و سپس آن را مي‌مکند و به اين ترتيب سبب پاک سازي و از بين رفتن قسمت‌هاي مرده زخم مي‌شوند. عضو هيئت علمي سازمان پژوهش هاي علمي و صنعتي ايران ادامه داد: ترشح مداوم و زياد بزاق لاروها از يک سو سبب شست‌وشوي زخم مي شود و از سوي ديگر قسمت اعظم باکتري‌هايي که مورد تغذيه لارو قرار گرفته است، در قسمت اسيدي دستگاه گوارش لارو (3=pH) از بين مي‌رود.ميراب زاده با بيان اين که بسياري از پزشکان و کادر درماني کشور از وجود اين روش درماني بي‌اطلاع هستند، گفت: در صورت حمايت مؤسسه هاي مسئول به راحتي مي توان با هزينه اي بسيار کم، لارو مورد نياز براي درمان بيماران در سراسر کشور را توليد کرد. وي با ا شاره به برخي از افرادي که اين روش روي آن ها اجرا شده است گفت: 2 تن از جانبازان جنگ تحميلي يکي با زخم 27 ساله و کانديداي قطع پا از زير زانو و ديگري با زخمي 22 ساله و کانديداي قطع پا از مچ با استفاده از لارو درماني طي 17 روز به طور قطعي درمان شدند.

قدمت استفاده از لارو درماني در بهبود زخم هاي عفوني

ميراب زاده با اشاره به قدمت استفاده از لارو درماني در بهبود زخم‌هاي عفوني و رواج اين روش از قر‌ن‌ها پيش در برخي قبايل استراليا، برمه و قوم مايا در آمريکاي مرکزي خاطرنشان کرد: از قرن 16 ميلادي به بعد تاثير لارومگس‌ها در درمان زخم‌هاي مجروحان در جبهه هاي جنگ گزارش شد و اولين بار در سال 1556، Pare Ambroiso پزشک مخصوص هنري سوم در فرانسه اهميت و اعجاز لارو مگس ها در درمان زخم را در جريان جنگ گزارش کرد.

تاييديه FDA، پشتوانه جهاني لارودرماني

دکتر ميراب‌زاده ادامه داد: در سال 1989، دکتر شرمن، کارشناس حشره‌شناسي و پزشک با 2 تخصص طب گرمسيري و بيماري‌هاي عفوني، اين روش درماني را در آمريکا بار ديگر احيا و در سال 2004 ميلادي سازمان غذا و داروي آمريکا (FDA) اين روش را تاييد کرد. نظر به اين که استفاده از اين روش، به طور قطع از قطع عضو و مرگ بيماراني که دچار زخم‌هاي مزمن هستند، جلوگيري مي‌کند اميد است که در آينده نزديک، شاهد ترويج اين موضوع در مجامع پزشکي کشور باشيم.در طرح لارو درماني، دکتر مرتضي جان نثاري لاداني، به عنوان پزشک ارتوپد، دکتر عباس ميراب زاده به عنوان حشره‌شناس، مهندس شهرام شريفي بروجردي به عنوان زيست شناس و مهندس مجيد مشايخي به عنوان کارشناس ارشد حشره شناسي همکاري داشتند.

درمان زخم ها و سوختگي با استفاده از گیاهان دارویی

مقدمه
اخيراً استفاده از درمانهاي گياهي به طور فزاينده‎اي در ميان بيماراني كه بدنبال روش‎هاي درماني سنتي هستند، مرسوم شده و مورد پسند بيماران و پزشكان قرار گرفته است.

تعداد ويزيت‎هاي انجام شده توسط پزشكان طب سنتي در آمريكا به سرعت در حال افزايش است. در ۱۹۹۷ تعداد اين ويزيت‎ها تقريباً ۶۲۹ ميليون مورد بود كه از تعداد كل ويزيت‎هاي پزشكان مراقبت‎هاي اوليه فراتر مي‎باشد

در اين سال تقريباً ۲۷ بيليون دلار براي درمانهاي سنتي هزينه شده و ۲۴/۳ بيليون دلار آن مربوط به درمانهاي گياهي مي‎باشد. بطور تخميني تقريباً ۵۰% از مردم انواعي از طب سنتي را مورد استفاده قرار مي‎دهند و بسياري از بيماران اين موضوع را به پزشك خود نمي‎گويند.

در آلمان يك مرجع تنظيم كننده بنام كميسيونE بررسي گسترده گياهان شايع را انجام و كيفيت، اثربخشي باليني و موارد استفاده ۳۰۰ فرآورده گياهي را مورد ارزيابي قرار داده  و اين بررسي‎ها به استاندارد شدن درمانهاي گياهي منجر شده است.

برای دیدن بقیه مطالب بر روی ادامه مطلب کلیک کنید

در حال حاضر ايالات متحده‌ قوانين سختي در مورد فرآورده‎هاي گياهي اعمال مي‎نمايد. در اروپا و آسيا طي هزاران سال درمانهاي گياهي به طور موفقيت‎آميزي در درمان اختلالات پوستي به كار رفته‎اند. اكنون اين درمانها بصورت علمي مورد پژوهش قرار مي‎گيرند.
بررسي اثربخشي تعدادي از درمانهاي گياهي براي وضعيت‎هاي درماتولوژيك در حال انجام است و بعضي از آنها شواهد علمي قابل توجهي از اثربخشي را نشان داده‎اند.

تركيبات گياهي زيادي براي بيماريهاي مختلف از جمله بيماريهاي پوست جهت فروش عرضه مي‎شوند. اكنون كه ارتباطات پيشرفته بين پزشكان سرتاسر دنيا وجود دارد، مهم است كه اطلاعات مربوط به درمانهاي گياهي،‌ اثرات آنها و تداخلات داروئي را به اطلاع يكديگر برسانيم تا ارائه راههاي درماني سنتي به بيمارانمان امكان‎پذير باشد. اين مقاله براي آموزش و استفاده از اين چالش‎هاي درماني نوشته شده است.

اطلاعاتي كه با يك روش عملي تأليف شده باشند ممكن است اكثر بيماران را قادر سازند از اين درمانها كه اكنون در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار  مي‎گيرند، سود ببرند.

در اين نوشتار داروهاي گياهي داراي شواهد علمي مبتني بر اثربخشي باليني و نيز گياهان رايج كه در درمان اختلالات پوستي مفيد بوده‎اند مورد بررسي قرار گرفته اند. بي‎خطر بودن هر گياه مشخص شده است تا پزشك قادر باشد درمانهاي گياهي را كه ممكن است در كار باليني مورد استفاده قرار دهد، بهتر بشناسد. همچنين تداخلات دارويي و عوارض شايع داروهاي گياهي در زمينه بيماريهاي پوستي بيان شده است.
Aloe vera
يك برگ تازه از آلوئه را برش داده و ژل حاصل از آن را روي پوست قرار دهيد، يا پوست آن را جدا كنيد و باقيمانده برگ را روي پوست بماليد.

برگهاي گياه آلوئه (صبرزرد)، ۲ ماده؛ ژل و يك شيره يا لاتكس توليد مي‎كنند. ژل را از قسمت داخلي برگ بدست مي‎آورند و طي قرن‎ها براي درمان موضعي زخم‎ها و سوختگي‎ها به كار برده‎اند. شيره يا لاتكس يك مايع تلخ زرد رنگ است كه از بخش‎هاي ويژه‎اي از پوسته داخلي برگ استخراج مي‎كنند و معمولاً بصورت پودر فروخته مي‎شود و اثرات ملين بسيار قوي دارد.

چندين گزارش موردي و مطالعه روي حيوانات نشان داده كه آلوئه سوزش، خارش و اسكار همراه با درماتيت ناشي از اشعه را كاهش مي‎دهد. همچنين بهبود زخم‎هاي مزمن پا، زخم‎هاي ناشي از جراحي و سرمازدگي اعضاء را تسريع مي‎نمايد. مكانيزم اثر در مطالعات in vivo حيواني مطالعه شده است.
آلوئه،‌ترومبوكسان A۲ و B۲ و پروستاگلاندين ۲α را كه موجب انقباض عروقي و تجمع پلاكتي
مي‎شوند، كاهش ميدهد وبنظر ميرسد پرفيوژن پوستي را افزايش و خطر از دست رفتن بافت بعلت ايسكمي را كاهش مي‎دهد.

مطالعات in vitro نشان داده‎اند كه يك كربوكسي پپتيداز كه برادي كينين(عامل قدرتمند ايجاد كننده درد در التهاب حاد) را غيرفعال مي‎كند،‌ احتمالاً درد در محل درمان را كاهش مي‎دهد.  ساليسيليك اسيد در آلوئه وجود دارد و با مهار توليد پروستاگلاندين بعنوان يك مسكن وضد التهاب عمل مي‎كند.

لاكتات منيزيوم موجود در آلوئه با مهار هيستيدين دكربوكسيلاز كه تبديل هيستيدين به هيستامين را در Mast cells كنترل مي‎كند بعنوان يك ضد خارش تأثير دارد. همچنين به نظر مي‎رسد برطرف شدن التهاب بعلت خواص Immunomodulatory پلي‎ساكاريدهاي ژل به ويژه Acetylated mannas باشد. در in vitro آلوئه فعاليت باكتريسيد و ضد قارچ دارد. عارضه جانبي عمده در استفاده موضعي از ژل آلوئه، درماتيت تماسي آلرژيك است. همچنين تأخير ترميم بعد از لاپاراتومي يا سزارين گزارش شده است. در صورت استفاده درست، مصرف خوراكي آلوئه بسيار مطمئن است.
Honey ( عسل )
طي قرنها از مصرف موضعي عسل براي تسريع بهبود زخمها استفاده شده و در درمان سوختگي‎ها، زخم بستر (Decubitus ulcer) و زخم‎هاي عفوني مفيد بوده است. در in vitro عسل در برابر ارگانيزمهاي شايع عفوني كننده زخم‎هاي جراحي، داراي فعاليت آنتي باكتريال و ضد قارچ بوده است.

در ۱۹۹۸ طي مطالعه كوچكي، ۹ شيرخوار مبتلا به عفونت زخم بزرگ و باز با كشت مثبت متعاقب عمل جراحي كه در آنها درمان استاندارد (بيش از ۱۴ روز آنتي بيوتيك مناسب داخل وريدي و شستن با كلرهگزيدين) با شكست مواجه شده بود، مورد بررسي قرار گرفتند